Op deze pagina zijn alle onderwerpen die aan bod kunnen komen tijdens het kinderwensspreekuur alfabetisch op een rijtje gezet. Door op onderstaande onderwerpen te klikken kun je snel in deze pagina zoeken.
Alcoholgebruik
Vooral in het begin van de zwangerschap, tijdens de embyonale fase als de organen van het kindje ontwikkeld worden, is een gezonde leefstijl belangrijk. Het is daarom aan te raden geen alcohol te gebruiken in de periode dat je zwanger wilt worden, voornamelijk omdat je meestal de eerste 4 weken van de zwangerschap je hier nog niet bewust van bent.
Naast de negatieve invloed van alcohol op de ontwikkeling van het kind kan alcohol ook je vruchtbaarheid belemmeren. Bij vrouwen kan alcohol er voor zorgen dat je geen eisprong hebt en grotere hoeveelheden (4-5 glazen per dag) kunnen leiden tot vruchtbaarheidsproblemen of menstruatiestoornissen. Bij de man kan alcohol er voor zorgen dat er minder zaadcellen geproduceerd worden en de zaadcellen kunnen meer afwijkingen vertonen. Hierdoor is er een grotere kans op een miskraam. Als er gestopt wordt met alcohol duurt het ongeveer 3 maanden voordat de kwaliteit van de zaadcellen weer optimaal is.
Tijdens de zwangerschap adviseren wij ook om geen alcohol te gebruiken. Alcohol bereikt via de placenta het kindje en kan leiden tot bijvoorbeeld miskramen, een te laag geboortegewicht, vroeggeboorte, aangeboren afwijkingen, sterfte van het kind tijdens de zwangerschap, vertraagde geestelijke ontwikkeling en gedragsstoornissen.
Astma
Astma of andere longziekten zijn chronische ziekten en kunnen een gezondheidsrisico zijn voor de zwangerschap of de baby. Wij raden je aan om jouw zwangerschapswens te bespreken met je behandelend arts of verloskundige. Indien nodig kunnen maatregelen worden genomen om de zwangerschap zo goed mogelijk te laten verlopen.
Chronische ziekten
Chronische ziekten zijn aandoeningen die langdurig je gezondheid bepalen zoals astma, epilepsie etc. Deze ziekten kunnen van invloed zijn op je zwangerschap, maar omdat er veel verschillende ziekten zijn, is het verstandig een afspraak te maken op het kinderwensspreekuur zodat alles hierover voor jullie uitgezocht kan worden en je zo goed geïnformeerd de zwangerschap kunnen beginnen. Chronische ziekten gaan vaak gepaard met medicijngebruik. Niet alle medicijnen kunnen geslikt worden tijdens de zwangerschap. Sommige zullen de vruchtbaarheid beïnvloeden of kunnen afwijkingen bij het kind veroorzaken. Mede hierom is het belangrijk dit voor de zwangerschap uit te laten zoeken. Een auto-immuunziekte is een chronische ziekte en kan een gezondheidsrisico zijn voor de zwangerschap of de baby.
Consanguiniteit
Consanguiniteit betekent dat je familie bent van je partner. Dit kan dichtbij zijn, maar ook wat verder weg. Als jij en je partner (verre) familie zijn, is er een hogere kans dat erfelijke afwijkingen bij het kindje tot uiting komen. Als consanguiniteit bij jullie van toepassing is, is het belangrijk dat er goed wordt uitgezocht of er bepaalde ziekten in de familie voorkomen. Het beste is om dit voor een zwangerschap te doen. De verloskundige kan je hierbij helpen op het kinderwensspreekuur.
Drugs
Het gebruik van drugs tijdens de periode voor de zwangerschap als tijdens de zwangerschap wordt afgeraden. Het gebruik van softdrugs en/of harddrugs door de moeder is een gezondheidsrisico voor de zwangerschap en de baby. Het is bekend dat het gebruik van softdrugs de schadelijke werking van andere genotsmiddelen, zoals alcohol, versterkt. Harddrugs zoals cocaïne, ecstasy en heroïne zijn ronduit gevaarlijk. Afhankelijk van het soort gebruikte drug kan het kind een aangeboren afwijking of ontwikkelingsstoornissen krijgen of verslaafd ter wereld komen. Door het gebruik van softdrugs en harddrugs voor en tijdens de zwangerschap achterwege te laten kan je dit risico wegnemen. Drugsgebruik tijdens de kinderwensperiode kan de vruchtbaarheid verminderen. Als er te lang marihuana, hasjiesj, XTC of heroïne wordt gebruikt bestaat de kans dat de eisprong uitblijft. Het is dus belangrijk dat als je zwanger wilt worden er eerst gestopt wordt met het gebruik van drugs. De verloskundige kan je hiermee helpen en je zo nodig door verwijzen naar de juiste instanties. Als uw moeder DES heeft gebruikt kan dat een gezondheidsrisico zijn voor uzelf, de zwangerschap of de baby.
Eetstoornissen
Er bestaan verschillende eetstoornissen zoals anorexia, boulimia en andere minder bekende vormen. Eetstoornissen kunnen de vruchtbaarheid verminderen. Door een te lage BMI (Body Mass Index) kan de menstruatiecyclus verstoord raken, waardoor de kans op zwangerschap wordt verkleind. Tijdens een zwangerschap is het belangrijk om goed, gezond en gevarieerd te eten. Vrouwen met eetstoornissen kunnen door hun slechte voedingspatroon te weinig voedingsstoffen binnen krijgen, waardoor ook het kindje een tekort aan deze voedingsstoffen binnenkrijgt. Als gevolg van de eetstoornis bestaat er een verhoogde kans op andere complicaties tijdens de zwangerschap. Meer informatie hierover is te vinden op www.eetstoornis.info. Ook als je in het verleden een eetstoornis hebt gehad kan een zwangerschap moeilijk zijn. Je lichaam verandert tijdens de zwangerschap en wordt voller ten bate van de zwangerschap en periode daarna waarin je borstvoeding kunt gaan geven. Het is daarom belangrijk deze problemen te bespreken met de verloskundige die je tips en steun kan geven. Een speciaal dieet kan een gezondheidsrisico zijn voor de baby. Gevarieerd eten is het beste. Belangrijke voedingstoffen zitten in groenten, fruit, melk(producten), volkorenbrood, granen, pasta of rijst, vlees, vis of producten die met vlees of vis zijn te vergelijken. Het is van belang om voor en tijdens de zwangerschap gezond en gevarieerd te eten. Lijnen direct voorafgaand en tijdens de zwangerschap wordt afgeraden. Gevarieerd eten betekent dagelijks melkproducten, twee ons groenten en twee stuks fruit, volkorenbrood en granen/pasta/rijst, en vlees, vis of vergelijkbare producten. Verse groenten en fruit leveren belangrijke voedingsstoffen zoals vezels, vitaminen en mineralen. Goede energiebronnen zijn aardappelen, (volkoren) brood, rijst en pasta, terwijl melk (producten), eieren, vlees, vis en kip voorzien in de calcium en eiwitbehoeften. Halvarine, boter en margarine zijn voedingsbronnen voor vitamine D. Aan het eind van deze lijst kun je verder lezen over goede voeding.
Foliumzuur
Het slikken van foliumzuur in de periode van minimaal 4 weken voor de bevruchting tot 10 weken na de eerste dag van de laatste menstruatie verkleint de kans op neurale buisdefecten zoals een open ruggetje of open schedel. Het is geen enkel probleem om over een langere periode foliumzuur te slikken als je nog niet zwanger bent. Wij adviseren 1 maand voordat je stopt met de anticonceptie te beginnen met slikken. De dosering foliumzuur is minimaal 0,4mg per dag. Foliumzuur is te koop bij de drogist als tabletten en is ook opgenomen in multivitamines voor zwangere vrouwen. Zie voor uitgebreide informatie het kopje foliumzuur.
Familaire of erfelijke ziekten ofwel aangeboren afwijkingen
Als je een kinderwens hebt en graag zwanger wilt raken is het belangrijk na te gaan of er bepaalde erfelijke ziektes in de familie van jou en je partner voorkomen. Je kan dan denken aan bepaalde spierziekten, stofwisselingsziekten, syndromen zoals bijvoorbeeld het syndroom van Down of orgaanafwijkingen zoals hartafwijkingen. Erfelijke ziekten zijn vaak ziekten die meerdere malen in de familie voorkomen. Om meer duidelijkheid te krijgen over jullie situatie is het handig een afspraak te maken op het kinderwensspreekuur. Op deze afspraak kan de verloskundige jullie vertellen over de kans dat jullie kindje deze ziekte overerft en jullie zo nodig verwijzen naar een klinisch geneticus. Als je hiermee tot in de zwangerschap wacht kan hierdoor onderzoek naar de erfelijkheid belemmerd worden, omdat de uitslagen van deze onderzoeken soms een aantal maanden op zich laat wachten.
Gewicht
Als je zwanger wilt raken is het belangrijk dat je een gezond gewicht hebt. We rekenen dit uit door middel van de Body Mass Index (BMI). Deze maat geeft de verhouding aan tussen je lengte en gewicht. Hieronder staat aangegeven wat een te lage, normale of te hoge BMI is.
| BMI | Advies | |
| < 18,5 | Te laag | We adviseren je om wat aan te komen. |
| 20-25 | Normaal | Prima! Dit is een goed uitgangspunt voor de zwangerschap. |
| 25-30 | Te hoog | Het is belangrijk om niet meer aan te komen. En het liefst wat af te vallen |
| > 30 | Obesitas | Dit is ernstig overgewicht. We adviseren je af te vallen. |
Als je BMI verhoogd of verlaagd is, is het belangrijk je zelf af te vragen hoe je dit kunt veranderen. De verandering van eetgewoonte op een gezonde manier kan je laten begeleiden door een diëtiste. Naast het veranderen van je eetpatroon is het ook belangrijk om regelmatig te bewegen.
Als je BMI verhoogd is, is het verstandig om af te vallen voordat je zwanger wordt. In de zwangerschap raden we het af om af te vallen, omdat dit schadelijk is voor het kindje.
Vrouwen die te zwaar of te licht zijn, kunnen problemen hebben met hun vruchtbaarheid omdat die verminderd kan zijn. In de zwangerschap kan onder- en overgewicht zorgen voor complicaties. Ook tijdens de bevalling heb je een hogere kans op complicaties door overgewicht. Op www.voedingscentrum.nl kun je alles lezen over gezonde voeding en is er een rekenmodule voor je BMI.
Geslachtsziekten of SOA’s
Geslachtziekten zijn een gezondheidsrisico voor de zwangerschap en de baby. Wij raden je aan, om voordat je zwanger wordt ziekten zoals gonorroe, syfilis, herpes genitalis, chlamydia en trichomonas te laten behandelen. Het is hierbij van belang dat ook je partner zich laat onderzoeken en eventueel behandelen. Chlamydia kan complicaties aan de eileiders geven, hierdoor kan de vruchtbaarheid verminderen, ook als dit eerder behandeld is. Het is belangrijk dit de verloskundige te vermelden.
Als je op kinderwensspreekuur komt, kunnen we je bloed laten testen op syfilis, hepatitis B en HIV. Hierdoor kan het gezondheidsrisico van het kindje verlaagd worden door maatregelen te nemen voordat je zwanger bent.
Hepatitis B
Hepatitis B kan een gezondheidsrisico zijn voor de zwangerschap en de baby. Wij raden je aan om voordat je zwanger wordt deze ziekte te laten behandelen. Het is hierbij van belang dat ook jouw partner zich laat onderzoeken en eventueel behandelen.
Herpes genitalis kan een gezondheidsrisico zijn voor de zwangerschap en de baby. Wij raden je aan om voordat je zwanger wordt deze ziekte te laten behandelen. Het is hierbij van belang dat ook jouw partner zich laat onderzoeken en eventueel behandelen.
De genoemde (geslachts)ziekten kunnen een gezondheidsrisico zijn voor de zwangerschap en de baby. Wij raden je aan om voordat je zwanger wordt ziekten zoals gonorroe, syfilis, herpes genitalis, chlamydia en trichomonas te laten behandelen. Het is hierbij van belang dat ook jouw partner zich laat onderzoeken en eventueel behandelen. De gezondheidsrisico’s door hiv voor de zwangerschap en de baby worden kleiner door het nemen van maatregelen voordat je zwanger bent.
Leeftijd
Als je 36 jaar of ouder bent, heb je een hogere kans op een kindje met een chromosoomafwijking (zoals bijvoorbeeld het Syndroom van Down). Dit wordt veroorzaakt door het feit dat je eicellen samen met jou ouder worden en er daardoor een hogere kans is dat er een verkeerde deling ontstaat. Door de hogere kans op een verkeerde deling heb je ook een hogere kans op het krijgen van een miskraam. Doordat de kans op een chromosoomafwijking verhoogd is kun je gebruik maken van prenatale screening. Omdat veel van deze testen in het begin van de zwangerschap uitgevoerd moeten worden is het belangrijk dat je hier vroegtijdig over geïnformeerd wordt. Daarom is het handig om al voor de zwangerschap een afspraak te maken, zodat de verloskundige je ook alles kan vertellen over de mogelijkheid van onderzoeken. Je kunt je alvast inlezen op onze pagina over prentaal onderzoek. Bedenk je goed dat er een mogelijkheid is om deze testen te doen, maar dat dit zeker niet moet. Dit is jullie eigen keuze. In veel gevallen verloopt een zwangerschap op latere leeftijd gelukkig zonder problemen. Wel is het zo dat met het toenemen van de leeftijd het langer kan duren voordat je zwanger wordt. Vanaf het 30e levensjaar neemt de kans op zwanger worden af. Het is daarom verstandig niet al te lang af te wachten als je ouder bent dan 36 jaar. Wil je hier meer informatie over dan kun je een afspraak maken voor het kinderwensspreekuur.
Listeriose
Rauwe melk en zachte kaassoorten bereid met rauwe melk kunnen de bacterie Listeria monocytogenes bevatten. De bacterie kan ook groeien in andere rauwe producten die lang in de koelkast liggen, zoals rauwe groente, kip, vis en vlees. De bacterie leidt soms tot listeriose, een infectie die bij volwassenen meestal weinig verschijnselen geeft, maar die wel schadelijk kan zijn voor de baby. Het is daarom goed om op te passen met rauwe voedingsmiddelen en ze goed af te dekken in de koelkast. Tevens kan het eten van (half)rauw vlees of ongewassen groente of fruit toxoplasmose veroorzaken. Ook dit kan een gezondheidsrisico zijn voor de baby.
Medicijngebruik
Het gebruik van bepaalde medicijnen kunnen de vruchtbaarheid verminderen of kunnen tijdens de zwangerschap schadelijk zijn. Daarom is het verstandig het effect van jouw medicijnen na te vragen. Dit kan op het kinderwensspreekuur bij de verloskundige, maar ook bij de arts die je de medicijnen voorschrijft. Wij adviseren je mogelijke schadelijkheid van medicijnen te checken voordat je stopt met anticonceptie, zodat je goed ingesteld de zwangerschap in gaat en omdat er soms extra maatregelen nodig zijn. Zo geven bijvoorbeeld medicijnen tegen epilepsie een verhoogde kans op een open ruggetje. Daarom zal je in dat geval worden geadviseerd om extra foliumzuur te slikken.
Rodehond of rubella
Een rode hond-infectie kan een gezondheidsrisico voor de baby zijn, maar als je bent ingeënt of al rode hond hebt gehad, hoef je je zich geen zorgen te maken. Je ouders weten waarschijnlijk of je bent ingeënt, of misschien heb je een vaccinatiekaart. Als je het niet weet, dan is het goed contact op te nemen met je huisarts. Als je tijdens jouw zwangerschap in aanraking komt met iemand met een duidelijk geval van rode hond, kun je het beste altijd even overleggen met je huisarts of verloskundige. Ook als je zeker weet dat je bent ingeënt.
Roken
Roken verlaagd de vruchtbaarheid bij vrouwen. Hiernaast is de kans op een miskraam verhoogd en neemt deze kans toe naarmate er meer gerookt wordt. Het effect van roken bij de mannen is minder duidelijk. Er zijn wel aanwijzingen dat stoppen met roken gunstig is voor de zaadkwaliteit. Het negatieve effect van roken op de vruchtbaarheid bij mannen is verdwenen na 2-3 maanden na het stoppen met roken. Roken in de zwangerschap is schadelijk voor het kindje, daarom adviseren wij te stoppen. Roken in de zwangerschap geeft bijvoorbeeld een grotere kans op groeivertraging bij het kindje, vroeggeboorte, slechtere ontwikkeling op latere leeftijd en gedragsproblemen. Maar let op: niet alleen roken van de moeder is schadelijk tijdens de zwangerschap ook passief meeroken is een gezondheidsrisico voor de zwangerschap en het kindje. Na de geboorte kan roken in de omgeving van pasgeborenen de kans vergroten op wiegendood. Daarnaast verhoogt roken de kans op luchtwegaandoeningen bij zowel zuigelingen als opgroeiende kinderen. Voor meer informatie over stoppen met roken zie ons pagina onder zwangerschap.
Toxische stoffen
Als de vader in contact komt met gevaarlijke stoffen kan dat de kwaliteit van het zaad beïnvloeden. Hij kan dit risico wegnemen door vóór de zwangerschap blootstelling aan schadelijke stoffen te vermijden. Meer informatie kunt u krijgen bij de afdeling Publieksinformatie van het ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid. Telefoon: 0800-8051 (gratis).
Toxoplasmose
Toxoplasmose is een ziekte die veroorzaakt wordt door de parasiet Toxoplasmosis Gondii. Deze parasiet komt voor in uitwerpselen van vooral jonge katten. Als u vóór of tijdens de zwangerschap toxoplasmose heeft, kan het ongeboren kind de infectie krijgen via de placenta. Dit kan leiden tot aangeboren afwijkingen. Om de kans op toxoplasmose te verkleinen adviseren we geen kattenbak te verschonen, bij het tuinieren handschoenen te dragen en daarna je handen goed te wassen. Verder is het ook aan te raden je groente goed te wassen.
Vitamine A
Gevarieerd en gezond eten tijdens de periode voor de zwangerschap en de zwangerschap zelf is het beste. Gevarieerd eten betekent dagelijks zuivelproducten, twee ons groenten en twee stuks fruit, volkorenbrood en granen/pasta/rijst, en vlees, vis of vergelijkbare producten. Verse groenten en fruit leveren belangrijke voedingsstoffen zoals vezels, vitaminen en mineralen. Goede energiebronnen zijn aardappelen, (volkoren) brood, rijst en pasta, terwijl zuivel (producten), eieren, vlees, vis en kip voorzien in de calcium en eiwitbehoeften. Halvarine, boter en margarine zijn voedingsbronnen voor vitamine D. Lijnen tijdens de zwangerschap wordt afgeraden, omdat hierbij afvalstoffen vrij kunnen komen die schadelijk zijn. Wil je meer lezen over voeding kijk op www.voedingscentrum.nl
Voeding
Gevarieerd en gezond eten tijdens de periode voor de zwangerschap en de zwangerschap zelf is het beste. Gevarieerd eten betekent dagelijks zuivelproducten, twee ons groenten en twee stuks fruit, volkorenbrood en granen/pasta/rijst, en vlees, vis of vergelijkbare producten. Verse groenten en fruit leveren belangrijke voedingsstoffen zoals vezels, vitaminen en mineralen. Goede energiebronnen zijn aardappelen, (volkoren) brood, rijst en pasta, terwijl zuivel (producten), eieren, vlees, vis en kip voorzien in de calcium en eiwitbehoeften. Halvarine, boter en margarine zijn voedingsbronnen voor vitamine D. Lijnen tijdens de zwangerschap wordt afgeraden, omdat hierbij afvalstoffen vrij kunnen komen die schadelijk zijn. Wil je meer lezen over voeding kijk op www.voedingscentrum.nl
Vruchtbaarheid en seksualiteit
Als je graag zwanger wilt worden is het verstandig om inzicht te krijgen in je menstruatiecyclus; heb je een lange of korte cyclus en van hoeveel dagen, hoe lang menstrueer je? De meeste vrouwen hebben de 14e dag van hun cyclus de eisprong (ook wel ovulatie genoemd). Dit kan variëren bij een korte of lange cyclus.
Hieronder zie je wat feiten over vruchtbaarheid onder elkaar:
- 80-90% van de paren die vrijen op de vruchtbare dagen zijn binnen een jaar zwanger.
- optimale tijd voor de bevruchting is 5 dagen voor de eisprong tot de eisprong zelf.
- overlevingstijd van spermacellen is +/- 85uur.
- overlevingstijd van een eicel is maximaal 24uur.
- bij 1-2x geslachtsgemeenschap in de week is 32% binnen 6 maanden zwanger.
- de kwaliteit van sperma is optimaal bij een ejaculatiefrequentie van 1x per 1-2 dagen
- opwinding bij zowel de man als de vrouw is gunstig voor de zwangerschapskansen.
- de vruchtbaarheid neemt af naarmate de vrouw ouder wordt, voornamelijk na het 30e jaar.
- roken en alcoholgebruik beïnvloeden de vruchtbaarheid nadelig.
Voor meer informatie over vruchtbaarheid en seksualiteit kun je kijken op www.zwangerstraks.nl
