Wat is echoscopie?
Echoscopie is een techniek waarmee organen in het lichaam zichtbaar gemaakt kunnen worden. Dit wordt gedaan door middel van hoogfrequente geluidsgolven, die het menselijk oor niet kan horen. Deze geluidsgolven worden door een transducer uitgezonden en door de inwendige organen teruggekaatst. Deze teruggekaatste geluidsgolven vormen het beeld wat op de monitor zichtbaar wordt.
Er zijn twee manieren om echoscopisch onderzoek te doen; inwendige en uitwendige echoscopie.
- Inwendige of vaginale echoscopie: Hierbij wordt een dunne, langwerpige transducer vaginaal ingebracht. Dit wordt onder andere gedaan bij een prille zwangerschap.
- Uitwendige echoscopie: Hierbij wordt een bolle transducer op de buik geplaatst en het onderzoek wordt door de buikwand heen gedaan. Dit is de meest voorkomende vorm van echoscopisch onderzoek.
Waarom echoscopisch onderzoek?
Vroeg in de zwangerschap wordt echoscopisch onderzoek in het algemeen aangeboden om:
- de zwangerschapsduur te bevestigen
- na te gaan of een foetus leeft
- na te gaan of het eventueel om een meerlingzwangerschap gaat
Later in de zwangerschap kan de echo op een aantal andere vragen een antwoord geven, zoals:
- de groei van het kind
- de hoeveelheid vruchtwater
- de plaats van de placenta
- de ligging van het kind
- afwijkingen van het kind
Wat is er niet te zien met echoscopisch onderzoek?
Bij een echo in de zwangerschap wordt globaal je kind bekeken. Het hoofd en de romp worden meestal beoordeeld. Dit betekent dat grote afwijkingen van het kind doorgaans wel gezien worden, maar niet alle afwijkingen zijn goed zichtbaar. Met andere woorden: een echo is geen garantie voor een gezond kind of een kind zonder aangeboren afwijkingen.
Kiezen voor echoscopisch onderzoek?
Als ouders kiezen voor echo-onderzoek hopen zij natuurlijk dat alles er prima uit ziet. Ouders realiseren zich soms niet, of onvoldoende, dat een echo-onderzoek ook onplezierige, onverwachte bevindingen op kan leveren. In een enkel geval zal de echoscopist vaststellen dat de foetus een ernstige afwijking heeft, of dat er sprake is van een verhoogde kans op het syndroom van Down. De ouders staan dan voor de moeilijke keuze om al dan niet diagnostisch onderzoek te ondergaan. In een enkel geval blijkt na verdere testen dat er sprake is van een aandoening en staan zij voor de beslissing om de zwangerschap al dan niet voort te zetten.
Gelukkig worden de meeste kinderen zonder afwijkingen geboren. De kans dat je met zo’n onverwachte uitslag te maken krijgt, is dan ook klein. De ervaring leert dat de meeste zwangere vrouwen toch zoveel mogelijk informatie willen hebben over het bestaan van eventuele afwijkingen. Mocht je hierover niet geïnformeerd willen worden, dan is het verstandig dit voor het echoscopisch onderzoek duidelijk kenbaar te maken.
De soorten echoscopisch onderzoek
Vanaf 1 september 2021 komt er een extra echo beschikbaar die wordt gemaakt rond de 13 weken zwangerschap. Op deze echo wordt al vroeg een beeld gegeven van de groei en ontwikkeling van je kindje. Eventuele ernstige afwijkingen kunnen hierdoor snel worden opgespoord die anders pas bij de 20 weken echo worden gevonden. Zo heb je meer tijd om te beslissen hoe je met die afwijkingen omgaat.
Je mag zelf kiezen of je de echo wilt en de kosten worden gedekt door je zorgverzekering. De 13 weken echo wordt ingevoerd in onderzoeksvorm, net zoals de NIPT. In dit geval gaat het om de wetenschappelijke IMITAS studie wat ook betekent dat je medische gegevens anoniem gebruikt zullen worden voor onderzoek naar de effectiviteit van de echo.
Deze echo krijgt iedereen standaard aangeboden rond de 10-12 weken zwangerschap. Tijdens de termijnecho wordt gekeken hoe ver je precies zwanger bent en wat de uitgerekende datum wordt. Door een aantal metingen te verrichten wordt de grootte van het kind en de duur van de zwangerschap geschat. Dit onderzoek wordt uitgevoerd om een nauwkeurigere uitgerekende datum vast te stellen, zodat minder mensen tijdens de bevalling als “ te vroeg” of “overtijd” worden beschouwd. Zorg voor een gevulde blaas als je de termijnecho laat maken. Hierdoor is je baby beter te zien op het scherm. Afhankelijk van de ligging van de baarmoeder in de buik (naar voren of naar achteren) en je zwangerschapsduur wordt deze echo inwendig via de vagina of uitwendig op de buik gemaakt.
Het structureel echoscopisch onderzoek (SEO)
Alle zwangeren tussen de 18-22 weken krijgen de SEO aangeboden. Met dit onderzoek kunnen alleen duidelijk zichtbare lichamelijke afwijkingen worden opgespoord. Daardoor is het uitblijven van afwijkingen op de SEO geen garantie dat er helemaal geen afwijkingen aanwezig zijn. Daarnaast wordt tijdens het onderzoek de groei van het kind bepaald.
